✅ پایگاه خبری و تحلیلی امین ارسباران: تازه‌ترین تصویر ماهواره ناسا از دریاچه ارومیه در شعاع ۵۰ کیلومتری سطح زمین یک وضعیت غم انگیز را ارائه می دهد. به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی امین ارسباران، زیان‌بارترین بلای طبیعی که ایران طی سال‌های اخیر با آن روبرو بوده خشکسالی‌های متعدد و بحران آب است که […]
✅
پایگاه خبری و تحلیلی امین ارسباران: تازه‌ترین تصویر ماهواره ناسا از دریاچه ارومیه در شعاع ۵۰ کیلومتری سطح زمین یک وضعیت غم انگیز را ارائه می دهد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی امین ارسباران، زیان‌بارترین بلای طبیعی که ایران طی سال‌های اخیر با آن روبرو بوده خشکسالی‌های متعدد و بحران آب است که خسارت‌هایی جبران ناپذیر به منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی وارد کرده است. به طور خاص در رابطه با علت وخامت وضعیت دریاچه ارومیه و خشکی آن و خطراتی که در ادامه‌ی این وضعیت برای شمال غرب ایران به وجود می‌آید، برخی علت آن را تغییرات اقلیمی و استمرار خشکسالی و عده‌ای دلیل اصلی خشک شدن آن‌را توسعه ناپایدار و عوامل انسانی می‌دانند.
دریاچه ارومیه نمونه‌ای شاخص از یک حوضه آبریز بسته است که تمامی رواناب‌های جاری در رودخانه‌های حوضه به آن تخلیه می‌شود. مساحت این حوضه آبریز حدود ۵۲ هزار کیلومتر مربع است که ۴۶ درصد آن در استان آذربایجان غربی ۴۳ درصد آن در استان آذربایجان شرقی و ۱۱ درصد باقی در استان کردستان قرار دارد. دریاچه ارومیه تقریباً در مرکز این حوضه آبریز قرار دارد.
بررسی نوسانات نمودار بارش طی سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۴۰۱ نشان می‌دهد روند نزولی دریاچه ارومیه پس از دوران پرآبی آن در سال ۱۳۷۴ شروع شده و در طی بیست سال تراز دریاچه بیش از هشت متر افت کرده است. طی سال‌هایی که میزان بارش از میانگین هم بیشتر بوده بازهم تراز دریاچه ارومیه سال به سال کاهش پیدا کرده است.
در طی سال‌های گذشته چه بر سر دریاچه ارومیه گذشت؟
با توجه به اینکه این حوضه آبریز به لحاظ جغرافیایی یک حوضه آبریز بسته است عامل بارش و رواناب ورودی به‌عنوان منابع آب ورودی و تبخیر تنها راه از دست رفتن آب به صورت طبیعی است. بنابر گزارشات میزان تبخیر در این محدوده ۲۱۰۰ میلیمتر در سال می‌باشد و با توجه به عمق کم دریاچه عدد بزرگی است. بنابراین هرچند نقش تغیرات اقلیمی و استمرار خشکسالی در وضعیت دریاچه ارومیه مهم است اما باید ببینیم می‌توانیم آن را به عنوان دلیل اصلی بپذیریم یا خیر؟
بررسی نوسانات نمودار بارش طی سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۴۰۱ نشان می‌دهد روند نزولی این دریاچه پس از دوران پرآبی آن در سال ۱۳۷۴ شروع شده و در طی بیست سال تراز دریاچه بیش از هشت متر افت کرده است. طی سال‌هایی که میزان بارش از میانگین هم بیشتر بوده بازهم تراز دریاچه ارومیه سال به سال کاهش پیدا کرده است.
پس تغییرات اقلیمی اصلی‌ترین دلیل نیست، طبق گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس (شهریور ۱۴۰۰) منتشر کرده دو عامل اصلی تغییرات اقلیمی و استمرار خشکسالی با ۳۰درصد تاثیر وعامل انسانی با ۷۰ درصد تاثیر منجر به خشکی کامل دریاچه ارومیه گردیده‌اند.
عامل بعدی با تاثیر بسیار متفاوت ساخت بزرگراه شهید کلانتری بر روی دریاچه ارومیه است که در آبان ماه سال ۱۳۸۷ برای تسهیل رفت و آمد بین آذربایجان شرقی وغربی بر روی دریاچه ارومیه ساخته شد و با مختل کردن چرخش آب و پایداری این اکوسیستم موجب انهدام کامل این ذخیره‌گاه شد چرا که از طول ۱۲ کیلومتری بزرگراه تنها ۲۰ درصد آن به صورت پل ساخته شد و ۸۰ درصد باقی مانده با خاکریزی ساخته شد. دو رودخانه زرینه رود و گودارچای نزدیک به ۶۰ درصد از آب دریاچه را تامین می‌کنند در بخش جنوبی قرار دارند و ساخت این بزرگراه باعث شد تا روند حرکت آب در دریاچه به هم بخورد و خشک شدن دریاچه ارومیه تشدید شود.
منبع: رکنا
