رویکرد منفعلانه اتحادیه اروپا در قبال حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران، به‌ویژه سکوت آن در برابر پیامدهای انسانی و حقوقی این حملات، بار دیگر نشان داد که تهران نمی‌تواند بر نقش متوازن یا مستقل اروپا در مناسبات بین‌المللی حساب باز کند. در شرایطی که اروپا در توافق برجام نقش مهمی ایفا کرده […]
رویکرد منفعلانه اتحادیه اروپا در قبال حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران، به‌ویژه سکوت آن در برابر پیامدهای انسانی و حقوقی این حملات، بار دیگر نشان داد که تهران نمی‌تواند بر نقش متوازن یا مستقل اروپا در مناسبات بین‌المللی حساب باز کند. در شرایطی که اروپا در توافق برجام نقش مهمی ایفا کرده بود، تحلیل نشریه هنگ‌کنگی به‌وضوح نشان می‌دهد که این قاره، عملاً به یک تماشاگر سیاسی تبدیل شده است.
نشریه «آسیا تایمز» در گزارشی نوشت: «اروپا از سال ۲۰۰۳ مذاکرات هسته‌ای با ایران را آغاز کرد و در شکل‌گیری برجام در سال ۲۰۱۵ نقش کلیدی داشت. حتی پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، اروپا تلاش کرد این توافق را حفظ کند. اما با شکست مکانیسم‌های حمایتی اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا و ناتوانی در تأمین منافع اقتصادی ایران، بی‌اعتمادی تهران به اروپا شدت گرفت.»
این نشریه با اشاره به حملات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران تأکید کرد: «با آغاز حملات مستقیم آمریکا به ایران در ۲۲ ژوئن ۲۰۲۵، اروپا بار دیگر سکوت پیشه کرد. درحالی‌که رهبران این قاره در حملات روسیه به اوکراین بلافاصله واکنش تند نشان داده بودند، در قبال بمباران تأسیسات فردو، نطنز و اصفهان توسط واشنگتن، نه‌تنها واکنشی نشان ندادند، بلکه برخی ضمن محکوم نکردن اقدام آمریکا حتی از حملات اسرائیل به ایران حمایت کردند. رئیس کمیسیون اروپا از “حق دفاع اسرائیل” دفاع کرد و صدراعظم آلمان گفت که اسرائیل درحال انجام کار کثیف همه ما است.»
آسیا تایمز تصریح کرد: «همچنین در بیانیه مشترک سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس (موسوم به تروئیکای اروپایی)، حمله آمریکا به ایران به‌طور تلویحی اقدامی ضروری برای جلوگیری از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران توصیف شده است.
این نشریه افزود: «اروپا نه تنها درباره مشروعیت و قانونی بودن این حملات اظهار نظری نکرد، بلکه در مقایسه با واکنش سریع خود به حملات روسیه علیه تأسیسات هسته‌ای در اوکراین، اکنون رویکردی دوگانه اتخاذ کرده است.»
آسیا تایمز با اشاره به نقش برجسته اروپا در شکل‌گیری برجام در سال ۲۰۱۵ نوشت: «در آن زمان، اروپا توانست موضعی یکپارچه اتخاذ کرده و توافقی را با مشارکت ایران، آمریکا، روسیه، چین و اتحادیه اروپا نهایی کند. اما خروج یک‌جانبه آمریکا از این توافق در سال ۲۰۱۸ و بازگرداندن تحریم‌های ثانویه، عملاً مزایای اقتصادی برجام را برای ایران از بین برد و بی‌اعتمادی ایران به اروپا را افزایش داد.»
این گزارش همچنین با اشاره به شکست مکانیسم‌های اروپایی برای مقابله با تحریم‌های آمریکا، افزود: «پس از خروج آمریکا از برجام، اروپا نتوانست استقلالی واقعی از واشنگتن نشان دهد و در تأمین منافع اقتصادی وعده‌داده‌شده به ایران ناکام ماند.»
حمایت اروپا از اسرائیل در جنگ غزه، نارضایتی شدید ایران را به‌دنبال داشت
آسیا تایمز در ادامه با اشاره به عوامل دیگر مؤثر در از بین رفتن روابط اروپا و ایران نوشت: «حمایت اروپا از اسرائیل در جنگ غزه، نارضایتی شدید ایران را به‌دنبال داشت. در سوی مقابل، اروپا نیز از همکاری نظامی ایران با روسیه، از جمله فروش ادعایی پهپاد و موشک‌های بالستیک، ناراضی است. این شکاف‌های عمیق، امکان هرگونه مذاکرات سازنده بر سر پرونده هسته‌ای را بسیار محدود کرده است.»
این گزارش با اشاره به اختلافات داخلی کشورهای عضو اتحادیه اروپا درباره تحولات جاری در غرب آسیا نوشت: «سیاست خارجی در اتحادیه اروپا نیازمند اجماع است و همین مسئله موجب شده تا این اتحادیه قادر به اتخاذ مواضع واحد در قبال تحولات منطقه نباشد. به‌عنوان نمونه، اختلافات درباره تعلیق همکاری اقتصادی با اسرائیل یا به‌رسمیت شناختن دولت فلسطین، به‌خوبی گویای این چالش‌هاست.»
نشریه هنگ‌کنگی همچنین نوشت: «اروپا هم‌زمان در تلاش برای حفظ روابط اقتصادی با کشورهای خاورمیانه و جلوگیری از موج‌های مهاجرت جدید است. اما این ملاحظات، آن را در موضعی انفعالی قرار داده که نه به نفع ثبات منطقه است و نه منافع بلندمدت اروپا را تأمین می‌کند.»
حمله آمریکا به ایران بدون هماهنگی با متحدان اروپایی انجام شد
آسیا تایمز با اشاره به «تسلط آمریکا و اسرائیل بر سیاست خارجی اتحادیه اروپا» تأکید کرد: «هرگونه تلاش مستقل اروپا برای تعامل با ایران، می‌تواند با واکنش منفی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مواجه شود از طرفی، حتی همراهی با آمریکا نیز برای اروپا دستاوردی نخواهد داشت؛ چرا که حمله آمریکا به ایران بدون هماهنگی با متحدان اروپایی انجام شد.»
نشریه هنگ‌کنگی افزود: «با ادامه ریاست‌جمهوری ترامپ، احتمال ازسرگیری نقش اروپا در پرونده هسته‌ای ایران بسیار ضعیف است. اروپا هیچ‌گونه اهرمی برای تضمین توقف حملات ندارد و هرگونه تلاش مستقل می‌تواند خشم ترامپ را برانگیزد. در این وضعیت، ایران نیز دیگر امیدی به نقش‌آفرینی اروپا ندارد و ترجیح می‌دهد به‌جای اتکا به وعده‌های دیپلماتیک، بر ابزارهای بازدارندگی و اتحادهای منطقه‌ای تمرکز کند.»
در پایان این گزارش آمده است: «اروپا به دلیل تضعیف روابط خود با تهران، اختلافات داخلی درباره خاورمیانه و نگرانی از خشم ترامپ، دیگر قادر نیست نقش مؤثری در پرونده هسته‌ای ایران ایفا کند. با توجه به این مسائل ایران نیز دلیل چندانی برای اعتماد به اروپا نمی‌بیند.»
اذعان آسیا تایمز به کوتاهی اروپا در قبال ایران و عدم توانایی کشورهای اروپایی برای ایفای نقش مثبت در مسئله هسته‌ای ایران درحالی است که سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان ضمن نادیده گرفتن مسئولیت‌های خود، درحال تهدید ایران با مکانیزم ماشه هستند.
مقامات ایرانی تأکید کرده‌اند که در صورت فعال شدن این مکانیزم، هرگونه اقدام مخرب از سوی اروپا با پاسخ مشروع ایران روبرو خواهد شد.
از طرفی «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران در روزهای اخیر گفت که تهران در صورت تضمین عدم حملات بیشتر، پس از حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای خود، از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده را خواهد پذیرفت.
او گفت که باید «تضمین محکمی مبنی بر عدم تکرار چنین اقداماتی وجود داشته باشد» و تأکید کرد که «حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، دستیابی به یک راه حل را دشوارتر و پیچیده‌تر کرده است.»
